Aνακοίνωση Συνδέσμου Διαιτολόγων Κύπρου για το αδυνάτισμα

Ιούνιος, 2001 

Τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των ατόμων που προσπαθούν να αποκτήσουν το υγιές ή ιδανικό τους βάρος έχει αυξηθεί σημαντικά είτε λόγω της σύνδεσης της παχυσαρκίας με σοβαρά προβλήματα υγείας, είτε λόγω της τάσης να συμβαδίζουν με τα μοντέρνα πρότυπα αισθητικής που θέλουν τα άτομα να έχουν χαμηλό βάρος.

Η τάση αυτή έχει σαν αποτέλεσμα να υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον για οτιδήποτε μπορεί να συμβάλει στην απώλεια βάρους. Ετσι, παρουσιάζονται κατα καιρούς και κυρίως σε εποχές του χρόνου όπου η επιθυμία για αδυνάτισμα είναι πιο έντονη όπως είναι πριν απο το καλοκαίρι , μέθοδοι ή σκευάσματα που στόχο έχουν να παρασύρουν τα υπέρβαρα άτομα με ελκυστικές και πολλές φορές παραπλανητικές διαφημίσεις.

Δυστυχώς τα υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε υποσχέσεις που έχουν να κάνουν με εύκολο και γρήγορο αποτέλεσμα . Αυτό είναι πολλές φορές η αιτία τα άτομα αυτά να μην προβληματιστούν καθόλου προτού εμπιστευτούν κάποια πολυδιαφημιζόμενη μέθοδο αδυνατίσματος.

Πριν ακόμα επιλεγεί η μέθοδος απώλειας βάρους πρέπει να γίνει μια σωστή αξιολόγηση της κάθε περίπτωσης για να καθοριστεί αν υπάρχει περιττό βάρος και πόσο. Σε δεύτερο στάδιο, αν υπάρχει περιττό βάρος, θα επιλεγεί ο πιο κατάλληλος τρόπος για να μειωθεί.

Προβληματιστείτε πριν ακολουθήσετε κάποια μέθοδο αδυνατίσματος

Επιλέγοντας τον τρόπο με τον οποίο θα προσπαθήσετε να μειώσετε το περιττό σας βάρος προβληματιστείτε στα ακολουθα σημεία :

-   Ποιά είναι τα ακαδημαικά προσόντα του ατόμου που θα σας παρακολουθεί και καθοδηγεί στην προσπάθειά σας; Ποια είναι τα επιστημονικά στοιχεία που παραθέτει για να τεκμηριώσει του ισχυρισμούς του;
Ποιο είναι το προσωπικό του κέρδος;
Μήπως προσπαθεί να προωθήσει κάποιο προιόν με στόχο το οικονομικό κέρδος;

-   Σας παρέχονται εξατομικευμένες συμβουλές και καθοδήγηση που να περιλαμβάνει ένα θρεπτικό και πλήρες πρόγραμμα διατροφής, προσαρμοσμένο στα δικά σας δεδομένα, που θα σας οδηγήσει στη διατήρηση των αποτελεσμάτων που θα επιτύχετε;

-   Εκφράζονται εξωπραγματικοί ισχυρισμοί αναφορικά με το αποτέλεσμα έστω και αν αυτοί οι ισχυρισμοί μπορεί να είναι ακριβώς ό,τι θα ήθελε κάποιος να ακούσει;

-   Επιχειρείται με την προτεινόμενη μέθοδο ή σκευάσματα μηδενισμός των μεχρι σήμερα επιστημονικών αποκαλύψεων και γίνεται λόγος για κάτι το «μοναδικό» ή « άγνωστο στον επιστημονικό κόσμο» που όμως να ειναι εντυπωσιακά αποτελεσματικό;

-   Χρησιμοποιούνται συγκεκριμένες περιπτώσεις σαν παραδείγματα για να αποδειχθεί η αποτελεσματικότητα του προιόντος ή της μεθόδου;
Μήπως κάτι τέτοιο υποδηλώνει την απουσία επιστημονικών μελετών;

-   Είναι το κόστος λογικό ;

Προϊόντα που πρέπει να προσέχετε

Στη Κυπριακή αγορά διαφημίζονται ή προωθούνται χάπια
(απο ανανά, γκρέιπφρουτ, μηλόξυδο κλπ), τσάγια και σκόνη σαν υποκατατο γευμάτων , καφές που συστήνεται γα αδυνάτισμα κλπ και πολύ συχνά συνοδεύονται απο συμβουλές για τη δίαιτα που πρέπει το άτομο να ακολουθεί.
Για τα προϊόντα αυτά έχουμε τις πιο κάτω παρατηρήσεις :

Τα «λιποδιαλυτικά» χάπια:
Συνήθως τα χάπια που προωθούνται σαν «λιποδιαλύτες» δεν είναι φαρμακευτικά σκευάσματα, πωλούνται χωρίς ιατρική συνταγή και παρόλο που για κάποια απο αυτά γίνονται ισχυρισμοί ώς προς τις ιδιότητές τους, εν τούτοις δεν υπάρχουν επιστημονικές μελέτες που να τεκμηριώνουν οποιαδήποτε σχέση τους είτε με το αδυνάτισμα είτε με άλλες ασθένειες που ισχυρίζονται ότι επηρεάζουν.

Τα «τσάγια» και καφές αδυνατίσματος:
Τα τσάγια αυτά είναι παρασκευασμένα απο φυτά και πάλι χωρίς να υπάρχουν συγκεκριμένες μελέτες που να αποδεικνύουν τα όσα οι παρασκευαστές ή οι πωλητές τους ισχυρίζονται. Επιπλέον, τοσο τα τσάγια όσο και χάπια που προωθούνται για την απώλεια βάρους συστήνονται σε ποσότητες (ανάλογα με την κρίση του παρασκευαστή ή του πωλητή τους) η επίδραση των οποίων δεν έχει μελετηθεί με αποτέλεσμα να μην είναι γνωστό και το αν μπορεί να έχουν οποιεσδήποτε βραχυπρόθεσμες ή μακροπρόθεσμες παρενέργειες. Ο καφές μπορεί να περιέχει ουσίες μεταξύ των οποίων και κάποιες βιταμίνες που δεν σχετίζονται με οποιοδήποτε τρόπο με την απώλεια βάρους απο τον οργανισμό.

Τα υποκατάστατα γευμάτων:
Η αντικατάσταση ενός ή περισσοτέρων απο τα ημερήσια γεύματα με ρόφημα με συγκεκριμένη σκόνη που συνήθως περιέχει βιταμίνες , ιχνοστοιχεία και πρωτεΐνες δεν είναι κάτι καινούργιο παρόλο που τελευταία φαίνεται να παρουσιάζεται ως τέτοιο στη Κυπριακή αγορά. Η απώλεια βάρους που παρατηρείται μπορεί να είναι απώλεια υγρών ή αποτέλεσμα της δραστικής μείωσης των θερμίδων που λαμβάνονται απο το άτομο. Η μείωση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε ανισορροπία πρόσληψης θρεπτικών συστατικών, μείωση του ρυθμού του μεταβολισμού και διάφορες γαστροεντερολογικές διαταραχές. Στο εξωτερικό, με παρόμοιες μεθόδους έχουν παρατηρηθεί σοβαρά προβλήματα υγείας που φθάνουν και μέχρι το θάνατο. Σοβαρό είναι επίσης το γεγονός ότι τα προϊόντα αυτά προωθούνται απο άτομα που δεν είναι ειδικοί για να κάνουν κάτι τέτοιο.

Η αποτελεσματικότητα όλων των πιο πάνω προιόντων βασίζεται στη μειωμένη πρόσληψη θερμίδων (δηλαδή του φαγητού) και το αποτέλεσμα θα ήταν το ίδιο αν η μείωση αυτή συνοδευόταν απο τα συγκεκριμένα προϊόντα ή όχι. Επιπλέον οι διαιτολογικές συμβουλες που συνοδεύουν αυτά τα προϊόντα συνήθως είναι λανθασμένες και δεν προέρχονται απο αξιόπιστη πηγή.

Το να αξιολογήσει κάποιος ένα διαιτολόγιο ή μια μέθοδο που του προτείνεται σε σχέση με την απώλεια βάρους δεν είναι εύκολο και πολλές φορές είναι αδύνατο να γίνει χωρίς τη συμβουλή ειδικού.

Οι Εγγεγραμμένοι Διαιτολόγοι και Κλινικοί Διαιτολόγοι, με βάση την κατάσταση της υγείας του κάθε ατόμου αξιολογούν το σωματικό βάρος χρησιμοποιώντας ανθρωπομετρικές μετρήσεις και αναλύουν το συνηθισμένο διαιτολογίο του ατόμου.

Η Ορθόδοξη Μέθοδος

Η ορθόδοξη μέθοδος της μειωμένης λήψης θερμίδων στα πλαίσια μιας υγιεινής, πλήρους και ισορροπημένης διατροφής, ταυτόχρονα με την αύξηση της σωματικής άσκησης και την εκπαίδευση και αλλαγή συμπεριφοράς σε σχέση με το φαγητό είναι ο πιο σωστός τρόπος για απόκτηση του ιδανικού βάρους. Στη μέθοδο αυτή δεν συστήνεται οτιδήποτε μπορεί να προκαλέσει ελλείψεις ή προβλήματα υγείας στον οργανισμό είτε στο άμεσο είτε στο πιο μακρυνό μέλλον και αποθαρρύνεται η εμμονή με τη δίαιτα σαν αυτοσκοπό που μπορεί απο μόνη της να δημιουργήσει σωματικά και ψυχολογικά προβλήματα.

Η απώλεια βάρους που θεωρείται φυσιολογική κυμαίνεται απο μισό μέχρι ένα κιλό λίπους την εβδομάδα . Αυτό επιτυγχάνεται με θερμίδες που να μην είναι λιγότερες απο 1200 ημερησίως και σε καμμιά περίπτωση λιγότερες απο 900 που θεωρείται το σημείο κάτω απο το οποίο ο οργανισμός υποσιτίζεται σε επικίνδυνο βαθμό.

Ο Σύνδεσμος Διαιτολόγων Κύπρου κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και τονίζει ότι παραπλάνηση και παραπληροφόρηση σε θέματα διατροφής και ιδιαίτερα σε θέματα απώλειας βάρους γίνεται συστηματικά με στόχο ΜΟΝΟΝ το οικονομικό όφελος όσων ενέχονται. Επιπλέον, ενθαρρύνει όλους να προβληματίζονται, να εμπιστεύονται μόνο τους ειδικούς στα θέματα αυτά και υπενθυμίζει ότι όλα τα μέλη του Συνδέσμου Διαιτολόγων Κύπρου που είναι εγγεγραμμένοι Διαιτολόγοι ή Κλινικοί Διαιτολόγοι είναι πρόθυμα να ενημερώσουν σωστά και αντικειμενικά στα θέματα που σχετίζονται με τη διατροφή.   

Ροδούλα Παπαλαμπριανού 
Διαιτολόγος