Βιώσιμα συστήματα τροφίμων για την Ασφάλεια των Τροφίμων και Διατροφής
Ανακοίνωση Συνδέσμου Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρoυ για την Παγκόσμια Ημέρα Τροφίμων (16 Οκτωβρίου 2013)
Φετινό Θέμα: «Βιώσιμα συστήματα τροφίμων για την Ασφάλεια των Τροφίμων
και Διατροφής»
Η Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 16 Οκτωβρίου, μέρα που το
1945 ιδρύθηκε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) του ΟΗΕ με
κύριο στόχο τον περιορισμό της φτώχειας, του υποσιτισμού και της πείνας στον πλανήτη.
Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας, το κύριο μήνυμα της ΠΜΤ είναι ότι το
βασικό ανθρώπινο δικαίωμα της εξασφάλισης τροφής πρέπει να προφυλάσσεται για όλους
τους ανθρώπους του πλανήτη. Γιατί είναι πολύ γνωστό ότι παρόλο ότι το δικαίωμα αυτό
περιλαμβάνεται στον καταστατικό χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και σε πολλές άλλες
διακηρύξεις, εξακολουθεί δυστυχώς να παραμένει άπιαστο όνειρο για πολλούς ανθρώπους.
Πολλοί πιστεύουν ότι η πείνα οφείλεται λόγω του μεγάλου πληθυσμού ανά τον κόσμο και το πολύ λίγο φαγητό. Αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια. Ο πλανήτης μας παράγει αρκετά τρόφιμα για να θρέψει κάθε γυναίκα, άνδρα, και παιδί. Αντ 'αυτού, η πείνα εξουσιάζει. Οι ρίζες της βρίσκονται στις ανισότητες που υπάρχουν για την πρόσβαση σε πόρους.
Στόχος αυτού του χρόνου είναι να συγκεντρώσει με αλληλεγγύη τους ανθρώπους που καλλιεργούν την τροφή σε όλο τον κόσμο και να δώσει μηνύματα για την επισιτιστική
ασφάλειια,, την διιατροφή,, τα συστήματα τροφίίμων καιι την βιιωσιιμότητα.
Επισιτιστική ασφάλεια
- Υπάρχουν περίίπου 870 εκατομμύριια πειινασμένοιι άνθρωποιι στον πλανήτη.
- Για να τροφοδοτηθούν αυτοί, θα πρέπει να αυξηθεί η παραγωγή των βασικών
τροφίμων κατά 60 τοις εκατό.
Διιατροφή
- 2 δισεκατομύρια σε όλο τον κόσμο παρουσιάζουν έλλειψη ιχνοστοιχείων ζωτικής
σημασίας για την καλή υγεία. - Η Παράγωγη περισσότερων τροφίμων είναι σημαντική. Αλλά αυτό δεν είναι αρκετό..
- Κάθε πρόσωπο απαιιτεί κάτι περισσότερο από τα βασικά τρόφιμα..
- Κάθε ένας από εμάς χρειάζεται μια ισορροπημένη και θρεπτική διατροφή..
- Η γεωργία πρέπει να γίνει περισσότερο «ευαίσθητη» στο θέμα της διιατροφή, με
μεγαλύτερη έμφαση στα φρούτα, τα λαχανικά,, και άλλα τρόφιμα με πυκνότητα
θρεπτικής αξίας.
Συστήματα Τροφίμων:
- Ένα σύστημα τροφίμων αποτελείται από όλες τις διαδικασίίες που εξασφαλίζουν την
τροφή «από το αγρόκτημα στο τραπέζι»: πώς μεγαλώνουν/ καλλιεργούνταιι, η
επεξεργασία, η συσκευασία, η μεταφορά, η αποθήκευση, η διοχέτευση, η αγορά, και
η κατανάλωση του φαγητού. - Δεδομένου ότι κάθε πτυχή των συστημάτων τροφίμων μας έχει μια επίδραση στην
τελική διαθεσιμότητα και την προσβασιμότητα των διαφορετικών, θρεπτικών
τροφίμων, θα πρέπει να προσπαθούμε συνεχώς προς ένα πιιο υγιεινό παγκόσμιο
σύστημα τροφίμων.
Βιωσιμότητα:
- Εξ ορισμού, τα βιώσιμα συστήματα τροφίμων παράγουν θρεπτικά συστατικά για
όλους τους ανθρώπους καιι προστατεύουν την ικανότητα των μελλοντιικών γενεών να
τραφούν. - Ωστόσο, σήμερα, σχεδόν το 60 τοις εκατό των οικοσυστημάτων του πλανήτη
υποβαθμίζονται ή χρησιμοποιούνται κατά μη βιώσιμο καιι αυτό οφείλεται σε μεγάλο
βαθμό λόγω των αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον των συστημάτων διατροφής
μας. - Μπορούμε να κάνουμε κάτιι καλύτερο.
- Με την αποτελεσματικότερη χρησιμοποίηση των πόρων σε κάθε στάδιο της τροφικής
αλυσίδας,, μπορούμε να αυξήσουμε την ποσότητα υγιεινών τροφίμων που διιατίθενται
σε όλο τον κόσμο. - Αν καταφέρουμε να πάρουμε τα περισσότερα τρόφιμα από κάθε σταγόνα νερού, από
κάθε σημείο του χωραφιιου, και κόκκο λιπάσματος εξοικονομούνται πόροι για το
μέλλον. - Επίσης, μπορούμε να συμβάλουμε από τα σπίτια μας με τη μείωση των αποβλήτων
τροφίμων.
Μηνύματα
- 868 εκατ. άνθρωποι στον κόσμο πεινούν
- Ένα στα τέσσερα παιδιά κάτω των πέντε ετών έχουν μειωμένη ανάπτυξη.
- 1,4 δισ. άνθρωποι είναι υπέρβαροι.
- Από αυτά, το ένα τρίτο είναι παχύσαρκοι.
- Ο υποσιτισμός κοστίζει στην παγκόσμια οικονομία 3.500.000 εκατομμύρια δολάρια ετησίως ή $500 ανά άτομο.
- Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, αυτή τη στιγμή 300 εκ. ενήλικες σε όλο τον κόσμο είναι παχύσαρκοι. 100 εκ. περισσότεροι από το 1995.
- Μέχρι το 2020, η παχυσαρκία και οι επιπλοκές που δημιουργεί (καρδιαγγειακά νοσήματα, διαβήτης και ορισμένοι τύποι καρκίνου) θα ευθύνονται για το 72% των θανάτων παγκοσμίως. Το 1998, το αντίστοιχό ποσοστό ήταν της τάξεως του 60%.
- Από το 1979 μέχρι τα μέσα 1990, η ετήσια κατανάλωση κρέατος στο νότιο
ημισφαίριο αυξήθηκε κατά 70 εκ. Τόνους, σε αντίθεση με μια αύξηση 26 εκ. τόνων
που σημειώθηκε στο βόρειο ημισφαίριο. - Η γεωργία πρέπει να γίνει πιο ευαίσθητο θέμα στην διιατροφή, για να παράγονται
τρόφιμα με πυκνότητα θρεπτικής αξίας, όπως τα φρούτα, τα λαχανικά και τα όσπρια - Το Σύστημα Ασφάλειας των τροφίμων μας είναι μια κυρίαρχη δύναμη πίσω από
πολλές περιβαλλοντικές απειλές . - 60 τοις εκατό των οικοσυστημάτων του πλανήτη υποβαθμίζονταιι ή χρησιμοποιούνται
κατά μη βιώσιμο, η οποία δημιουργεί σοβαρή απειλή γιια την ασφάλεια των
τροφίμων και τη διατροφή. - Εξ ορισμού, τα βιώσιμα συστήματα τροφίμων παράγουν θρεπτικά συστατικά για
όλους τους ανθρώπους σήμερα, ενώ προστατεύει επίσης την ικανότητα της
μελλοντικής γενιάς να τραφούν αύριο. - Βιώσιμα συστήματα τροφίμων χρησιμοποιούν αποτελεσματικά τους πόρους σε κάθε
στάδιιο, από το αγρόκτημα στο πιρούνι. - 40 τοις εκατό των τροφίμων σπαταλιέταιι στις Ηνωμένες Πολιτείες.
- Οι καταναλωτές έχουν τη δύναμη να δημιουργήσουν ένα πιο βιώσιμο σύστημα
τροφίμων με την ελαχιστοποίηση των αποβλήτων τροφίμων τους. - Το κόστος παραγωγής των τροφίμων μειιώθηκε εντυπωσιακά, παρασύροντας σε
αντίστοιχη μείωση και τις τιμές τους. - Η βιομηχανία τροφίμων σπαταλά 40 δις δολάρια σε διαφήμιση.
- Για κάθε δολάριο που ξοδεύει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για την
καταπολέμηση του υποσιτισμού στον κόσμο, η βιομηχανία τροφίμων ξοδεύει 500
δολάρια για την προώθηση των επεξεργασμένων τροφίμων.
Στην Κύπρο σύμφωνα με την «Επιδημιολογική έρευνα για το ποσοστό της παχυσαρκίας και υπερβάλλοντος βάρους στην Κύπρο και διαπίστωση των διατροφικών συνηθειών του Κύπριου πολίτη» του Συνδέσμου Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρου (2005-2009) για την Παχυσαρκία, το πρόβλημα αυτό έχει προσλάβει επιδημικές πλέον διαστάσεις, ώστε να αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες κινδύνου για χρόνιες και μεταβολικές παθήσεις. Σύμφωνα με τους τελευταίους υπολογισμούς, ποσοστό 29,6% των Κυπρίων ηλικίας από 20 - 80 χρόνων περιλαμβάνονται στην κατηγορία του κανονικού βάρους, 36,1% περιλαμβάνονται στην κατηγορία των υπέρβαρων και 27,8% στην κατηγορία των παχύσαρκων. Η παχυσαρκία είναι διαδεδομένη, λόγω κυρίως διατροφικών συνηθειών και χαμηλού επιπέδου σωματικής άσκησης που επηρεάζει τα επίπεδα βιοχημικών παραμέτρων.
Για τον Σύνδεσμο Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρου:
Δρ Ελένη Π. Ανδρέου, RD, LD
Κλινική Διαιτολόγος
Πρόεδρος Συ.Δι.Κυ.