Ανακοίνωση Συνδέσμου Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρου για την Παγκόσμια Ημέρα Τροφίμων (16/10/2016)

Φετινό Θέμα:  "Climate is changing. Food and agriculture must too”

«Οι κλιματολογικές συνθήκες αλλάζουν. Οι τροφές και η γεωργία πρέπει να αλλάξουν».

Ο Σύνδεσμος Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρου υιοθετεί το φετινό μήνυμα του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FΑΟ), τιμώντας την Παγκόσμια Ημέρα Τροφίμων (ΠΗΤ) που γιορτάζεται στις 16 Οκτωβρίου.  Το φετινό μήνυμα της FAO έχει ως ακολούθως:

«Οι κλιματολογικές συνθήκες αλλάζουν. Οι τροφές και η γεωργία πρέπει να αλλάξουν».

Στις 16 Οκτωβρίου 1945,  δημιουργήθηκε  o Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO). Ο στόχος τους ήταν να απαλλάξουν την ανθρωπότητα από την πείνα και τον υποσιτισμό, και να διαχειριστούν αποτελεσματικά την παγκόσμια παραγωγή τροφίμων.

Ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα που σχετίζονται με την αλλαγή του κλίματος είναι η επισιτιστική ασφάλεια. Οι πιο φτωχοί στο κόσμο είναι κυρίως αγρότες, ψαράδες και κτηνοτρόφοι οι οποίοι έχουν επηρεαστεί περισσότερο από τις υψηλότερες θερμοκρασίες και την συνεχή αυξανόμενη συχνότητα καιρικών καταστροφών.

Ταυτόχρονα, ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται σταθερά και αναμένεται να φθάσει στα 9,6 δισεκατομμύρια μέχρι το 2050. Η γεωργία και τα συστήματα παραγωγής τροφίμων για να μπορούν να ανταποκριθούν στις νέες έντονες κλιματολογικές αλλαγές, θα πρέπει να έχουν την δυνατότητα να προσαρμόζονται πιο εύκολα, προάγοντας την παραγωγική διαδικασία και την βιώσιμη ανάπτυξη. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο μπορούμε να διασφαλίσουμε την σταθερότητα και την λειτουργικότητα των οικοσυστημάτων, την ευημερία των αγροτικών πληθυσμών και την μείωση των αέριων εκπομπών.

Καλλιεργώντας τρόφιμα με βιώσιμο τρόπο σημαίνει ότι υιοθετούμε πρακτικές που προάγουν την παραγωγικότητα και την ορθολογιστική χρήση των φυσικών πόρων. Πέρα από τα πάνω περιλαμβάνονται και πρωτοβουλίες που επεκτείνονται σ΄ όλο το φάσμα της τροφικής αλυσίδας όπως, τη συγκομιδή, συσκευασία, παραγωγή, τους μηχανισμούς της αγοράς και το θεσμικό και νομικό πλαίσιο που διέπει τα τρόφιμα.

Για τους πιο πάνω λόγους το φετινό μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Τροφίμων είναι: «Οι κλιματολογικές συνθήκες αλλάζουν. Οι τροφές και η γεωργία πρέπει να αλλάξουν».

Η διάδοση του φετινού μηνύματος ταυτίζεται και με την κρίσιμη χρονική στιγμή, λίγο πριν από την επικείμενη διάσκεψη για την αλλαγή του κλίματος, που διοργανώνεται από τα Ηνωμένα Έθνη από τις 7 έως 18 Νοεμβρίου 2016 στο Μαρακές, στο Μαρόκο.

Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) καλεί όλες τις χώρες να συμπεριλάβουν τα τρόφιμα και τη γεωργία στα εθνικά σχέδια δράσης τους, καλώντας τα να επενδύσουν περισσότερο στην ανάπτυξη της υπαίθρου.

Ενισχύοντας την ευελιξία των μικροκαλλιεργητών στις νέες εναλλασσόμενες κλιματολογικές συνθήκες, μπορούμε να εγγυηθούμε την ασφάλεια των τροφίμων για τους υποσιτιζόμενους λαούς του πλανήτη μας, μειώνοντας ταυτόχρονα και τις αέριες εκπομπές.

Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες έρευνες γίνονται όσο αφορά την διατροφή μας. Όλοι γνωρίζουμε ότι μια σωστή και υγιεινή διατροφή είναι απαραίτητη προϋπόθεση για σωστή ανάπτυξη αλλά και η πρόληψη ενάντια σε πολλές παθήσεις.

Χωρίς τροφή ο οργανισμός μας αδυνατίζει, αφού η ενέργεια, οι οργανικές και ανόργανες ουσίες για τον σχηματισμό των συστατικών του σώματος και την διατήρηση της λειτουργίας του δεν επαρκούν. Το αίσθημα της πείνας και του κορεσμού είναι αυτό που μας ωθεί στην εύρεση τροφής. Κάποτε η τροφή ήταν απαραίτητη για την επιβίωση του ανθρώπινου είδους. Στις μέρες μας όμως η τροφή είναι κυρίως και για τους περισσότερους θέμα απόλαυσης. Στις σύγχρονες κοινωνίες οι παράγοντες που επηρεάζουν την τροφή είναι κοινωνικοί, περιβαλλοντικοί, ψυχολογικοί και θρησκευτικοί- πολιτισμικοί. Βάση του φετινού θέματος της ΠΗΔ  αξίζει να δώσουμε έμφαση στους παράγοντες  του περιβάλλοντος και της γεωργίας.

Περιβαλλοντικοί παράγοντες

Ο άνθρωπος επηρεάζεται από το τι μπορεί να βρει άμεσα στο περιβάλλον που ζει έτσι η διαθεσιμότητα των τροφίμων εξαρτάται από το κλίμα, την γεωμορφολογία ενός τόπου, την μεταφορά και την εμπορία των τροφίμων, την βιομηχανία, την πολιτική αλλά και την οικονομία του κράτους.

Γεωργία

Η γεωργική παραγωγή και η επαρκή παραγωγή τροφίμων είναι αλληλένδετη. Ο δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος έφερε μεγάλες αναταραχές στο διεθνές εμπόριο και μόλις το 1955 το διεθνές εμπόριο και η διεθνής παραγωγή ξαναβρέθηκαν  στα προπολεμικά επίπεδα. Παρόλα αυτά, η όλο και αυξανόμενη γεωργική παραγωγή δεν έχει λύσει το σιτιστικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν αρκετές χώρες του τρίτου κόσμου. Αυτό γιατί η αύξηση του πληθυσμού είναι διαρκής. Η ανεπαρκής γεωργική παραγωγή μαζί με την έλλειψη μόρφωσης του γεωργού σε νέες μεθόδους καλλιέργειας αλλά και στα καιρικά φαινόμενα που συχνά καταστρέφουν καλλιέργειες και σπάνια τα εκάστοτε κράτη βοηθούν τον αγρότη να ορθοποδήσει ξανά. Επίσης οι κλιματολογικές συνθήκες, η ποιότητα του εδάφους, οι ανεπαρκείς καλλιέργειες αλλά και τα τεχνολογικά μέσα επηρεάζουν την γεωργική παραγωγή.

Η ρήση «Κάθε πράγμα στον καιρό του…» έχει διπλή σημασία. H εποχικότητα τροφίμων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη διατροφή. Επιλέγοντας φρούτα και λαχανικά που είναι στην καλύτερη του εποχή, από τη μία καταναλώνουμε τροφές με τη μέγιστη περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικές ουσίες και από την άλλη δεν προσλαμβάνουμε τις χημικές ουσίες τις οποίες τα τρόφιμα αυτά ενδέχεται να περιέχουν, λόγω μη εποχικής διαθεσιμότητας, με καθαρά προ-οξειδωτικό χαρακτήρα όπως χημικά, φυτοφάρμακα και ορμόνες.

Οκτώ λόγοι για τους οποίους αν ελαχιστοποιηθεί η Πείνα θα μπορούσε να αλλάξει τον κόσμο:

1) Η σημαντικά μειωμένη πείνα θα μπορούσε να σώσει τις ζωές 3,1 εκατομμυρίων παιδιών ετησίως.

2) Οι μητέρες οι οποίες σιτίζονται υγιεινά και ικανοποιητικά έχουν πιο υγιή μωρά με ισχυρότερα ανοσοποιητικά συστήματα.

3) Ο τερματισμός του υποσιτισμού των παιδιών θα μπορούσε να αυξήσει το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) μιας αναπτυσσόμενης χώρας κατά 16,5%.

4) Τα χρήματα που επενδύονται στην πρόληψη της πείνας θα μπορούσαν να έχουν ευεργετικές επιπτώσεις και οικονομικό όφελος.

5) Η έγκαιρη σωστή διατροφή στα αρχικά στάδια της ζωής, μπορεί να επιμηκύνει την διάρκεια ζωής των ανθρώπων κατά 46%.

6) Η εξάλειψη της ανεπάρκειας του σιδήρου σε έναν πληθυσμό θα μπορούσε να αυξήσει την παραγωγικότητα στο χώρο εργασίας κατά 20%.

7) Ο τερματισμός της παιδικής θνησιμότητας λόγο κακής διατροφής θα μπορούσε να αυξήσει το εργατικό δυναμικό κατά 9,4%.

8) Η ελαχιστοποίηση της πείνας ανά το παγκόσμιο θα βοηθήσει στην οικοδόμηση ενός ασφαλέστερου και εύπορου κόσμου για όλους τους κατοίκους του πλανήτη γη.

Για τον Σύνδεσμο Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρου:

Δρ Χριστιάνα Φιλίππου, RDΝ

Κλινική Διαιτολόγος

Αντιπρόεδρος Συ.Δι.Κυ.