Ανακοίνωση Συνδέσμου Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρου για την Παγκόσμια Ημέρα Υγείας (7/4/2019)

Παγκόσμια Ημέρα Υγείας 2019: Υγεία για Όλους!

7/4/2019

Το σύνθημα της φετινής Ημέρας είναι Υγεία για όλους- για τον καθένα, παντού!

Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ-WHO), περίπου ο μισός πληθυσμός του κόσμου δεν έχει πρόσβαση στις απαραίτητες υπηρεσίες της υγείας. Στην Παγκόσμια Ημέρα Υγείας είναι μια ευκαιρία να γιορτάζουμε την υγεία και να υπενθυμίζουμε σε όλους ότι ο καθένας μας πρέπει να έχει πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, όποτε και όπου χρειάζεται.

Ο ΠΟΥ στοχεύει  να εξασφαλίσει μία πιο υγιεινή και δίκαιη ζωή για όλους, προσπαθώντας να κατανοήσουν όλοι πόσο σημαντική είναι η υγεία, ποια η θέση της πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης σε αυτή καθώς και προτεινόμενες δράσεις έτσι ώστε να την επιτύχουμε.

Health for all: Στατιστικά υγείας 

• Τουλάχιστον ο μισός πληθυσμός του κόσμου δεν απολαμβάνει πλήρη υγειονομική κάλυψη και δεν έχει πρόσβαση σε απαραίτητες υπηρεσίες υγείας.
• Περίπου 100 εκ. άνθρωποι οδηγούνται στην ακραία φτώχεια (ζουν το πολύ με $1,90 την ημέρα) επειδή χρειάζεται να πληρώνουν για τις υπηρεσίες υγείας που απολαμβάνουν.
• Πάνω από 800 εκ. άνθρωποι (σχεδόν το 12% του παγκόσμιου πληθυσμού) ξοδεύουν τουλάχιστον το 10% του οικογενειακού προϋπολογισμού τους για να καλύψουν το κόστος των υγειονομικών υπηρεσιών που χρειάζονται.

Όλα τα κράτη μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών έχουν συμφωνήσει να εντείνουν τις προσπάθειες επίτευξης της ΚΥΚ έως το 2030, στο πλαίσιο των συμφωνηθέντων Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης.

Health for all: Η ανάγκη για  παγκόσμια κάλυψη υγείας

Έχοντας παγκόσμια κάλυψη υγείας σημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν πρόσβαση στις ποιοτικές υπηρεσίες υγείας που χρειάζονται, όποτε και όπου το έχουν ανάγκη, χωρίς οικονομικές δυσκολίες. Η μη ασφαλής και χαμηλής ποιότητα φροντίδα υγείας καταστρέφει τη ζωή και κοστίζει τα τρισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο. Πιστεύουμε, λοιπόν, ότι μπορούμε να εξασφαλίσουμε παγκόσμια υγεία, βάζοντας ως γερά θεμέλια μια ισχυρή πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Η υγεία είναι ανθρώπινο δικαίωμα!

Υγεία για όλους: Ο ρόλος της πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης

Ένα σύστημα υγείας με ισχυρή πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη μπορεί να προσφέρει καλύτερα αποτελέσματα στην υγεία. Είναι ένας αποδοτικός και δίκαιος τρόπος παροχής υπηρεσιών υγείας και αποτελεί το πρώτο επίπεδο επαφής με το σύστημα υγείας, όπου τα άτομα, οι οικογένειες και οι κοινότητες λαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της υγειονομικής τους περίθαλψης από την πρόληψη μέχρι και τη θεραπεία τους, όσο το δυνατόν πλησιέστερα στον τόπο όπου ζουν και εργάζονται.

Αφορά την γενικότερη διατήρηση της ευημερίας και όχι την αποκλειστική θεραπεία της ασθένειας τους. Οι υπηρεσίες που διαθέτει είναι πολλαπλές εξετάσεις για ανίχνευση προβλημάτων, εμβόλια, πληροφορίες σχετικά με την πρόληψη ασθενειών, τη θεραπεία και αποκατάσταση μακροχρόνιων και βραχυπρόθεσμων ασθενειών και το συντονισμό με άλλα επίπεδα φροντίδας. Έτσι βοηθά τις χώρες να σημειώσουν πρόοδο προς την πλήρη κάλυψη της υγείας.

Χάραξης πολιτικής

Η υγεία αποτελεί πολιτική επιλογή. Αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη από όλες τις κυβερνητικές πολιτικές.

Επενδύστε περισσότερα χρήματα στην πρωτοβάθμια ιατρική περίθαλψη ώστε να κάνετε την παγκόσμια υγεία πραγματικότητα.

Φέτος, προσπαθήστε να συγκεντρώσετε καλύτερα δεδομένα για την υγεία έτσι ώστε να μπορούμε να στοχεύσουμε σε περισσότερους πόρους και να κάνουμε αλλαγές όπου χρειάζονται περισσότερο.

Σε κάθε χώρα του κόσμου οι ανάγκες διαφέρουν, επομένως η καθεμία θα πρέπει να εστιάσει σε διαφορετικές υπηρεσίες. Σε κάθε περίπτωση, ο στόχος μας είναι κοινός και αυτός είναι η εξασφάλιση παγκόσμιας υγείας. Γίνε λοιπόν και εσύ υποστηρικτής αυτής της προσπάθειας και κάνε ότι περνάει από το χέρι σου ώστε να το επιτύχεις!

Ο ρόλος της διατροφής στην Υγεία

Η υγιεινή διατροφή και η σωματική άσκηση μας βοηθούν να έχουμε μια καλύτερη ζωή.

Οι κατάλληλες διατροφικές επιλογές τόσο στα πρώτα χρόνια της ζωής, όσο και στην ενήλικη ζωή, συμβάλλουν επίσης στη μείωση του κινδύνου για συγκεκριμένες παθήσεις όπως η παχυσαρκία, η καρδιαγγειακή νόσος, η υπέρταση, ορισμένοι τύποι καρκίνου και η οστεοπόρωση.

Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πληροφόρησης για τα Τρόφιμα, οι 10 κανόνες υγιεινής διατροφής συνοψίζονται στα εξής:

1. Μεγάλη ποικιλία τροφίμων

Χρειαζόμαστε περισσότερα από 40 διαφορετικά θρεπτικά συστατικά για καλή υγεία και κανένα μεμονωμένο τρόφιμο δεν μπορεί να τα προσφέρει όλα. Γι' αυτό η κατανάλωση μιας μεγάλης ποικιλίας τροφίμων (φρούτων, λαχανικών, δημητριακών, κρέατος, ψαριού και κοτόπουλου, γαλακτοκομικών προϊόντων και λιπών και ελαίων), είναι απαραίτητη για καλή υγεία και κάθε τρόφιμο μπορεί να καταναλωθεί στα πλαίσια μιας υγιεινής διατροφής.

2. Τρώτε μικρά και συχνά γεύματα σε τακτά διαστήματα

Το φαγητό μπορεί να θεωρηθεί σαν μια από τις μεγαλύτερες απολαύσεις στη ζωή και αξίζει κανείς να βρίσκει χρόνο να σταματά, να χαλαρώνετε και να απολαμβάνετε τα γεύματα και τα σνακ του. Επίσης, ο προγραμματισμός των γευμάτων εξασφαλίζει ότι δεν θα χάνονται κάποια γεύματα, άρα και θρεπτικά συστατικά που συνήθως δεν μπορούν να αναπληρωθούν από τα επόμενα γεύματα. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για όλες τις φάσεις ζωής. Το πρωινό είναι πολύ σημαντικό, καθώς βοηθά το σώμα να αναζωογονηθεί, παρέχοντάς του ενέργεια μετά από τη βραδινή νηστεία του ύπνου. Το πρωινό (παρ’ όλες τις καινούργιες διιστάμενες απόψεις) φαίνεται επίσης να βοηθά στον έλεγχο του βάρους. Όλα τα γεύματα είναι μια καλή ευκαιρία για οικογενειακή και κοινωνική επαφή. Οπότε, είτε πρόκειται για τρία μεγάλα γεύματα είτε έξι μικρογεύματα ή σνακ, ο στόχος είναι η υιοθέτηση υγιεινών κι απολαυστικών επιλογών.

3. Ισορροπία και μέτρο

Ισορροπία στην πρόσληψη τροφής σημαίνει να τρώτε αρκετά αλλά όχι υπερβολικά από όλα τα θρεπτικά συστατικά. Αν οι μερίδες είναι λογικές, δεν υπάρχει λόγος να περιορίσετε τα αγαπημένα σας φαγητά. Μέτριες ποσότητες από όλα τα τρόφιμα μπορούν να εξασφαλίσουν ότι η ενεργειακή πρόσληψη παραμένει υπό έλεγχο και ότι κανένα τρόφιμο ή συστατικό τροφίμου δεν προσλαμβάνεται σε υπερβολικές ποσότητες. Αν επιλέξετε ένα σνακ υψηλής περιεκτικότητας σε λίπος, επιλέξτε ένα τρόφιμο με λιγότερο λίπος για το επόμενο γεύμα σας.

4. Διατηρείστε υγιές σωματικό βάρος και νιώστε όμορφα

Το υγιές σωματικό βάρος διαφέρει ανάμεσα στους ανθρώπους και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων είναι το φύλο, το ύψος, η ηλικία και η κληρονομικότητα. Η σωματική δραστηριότητα είναι ένας καλός τρόπος για να αυξήσετε τη δαπανώμενη ενέργεια (θερμίδες) και μπορεί επίσης να δημιουργήσει το αίσθημα της ευεξίας. Ο Δείκτης Μάζας Σώματος είναι ένας ενδεικτικός τρόπος για να δούμε το κανονικό βάρος σύμφωνα με την σχέση του βάρους με τους ύψους . Το υγιής βάρος ορίζεται  σε ΔΜΣ = 20-25 (kg/m²)

5. Μην ξεχνάτε τα φρούτα και τα λαχανικά

Η Διαιτολογία και η επιστήμη διατροφής  δίνουν ιδιαίτερη σημασία στα φρούτα και τα λαχανικά, καθώς αυτά είναι ένα συμπλεγμα θρεπτικών συστατικών στοιχείων που επηρεάζουν θετικά την ανθρώπινη υγεία. Η «υπόθεση των αντιοξειδωτικών» έστρεψε μεγάλο μέρος της προσοχής στα μικροθρεπτικά συστατικά των φρούτων και των λαχανικών, όπως στις βιταμίνες C και E, καθώς και σε πολλές άλλες φυσικές προστατευτικές ουσίες. Τα καροτενοειδή (β-καροτένιο, λουτεΐνη και λυκοπένιο), τα φλαβονοειδή (φαινολικές ενώσεις που βρίσκονται σε αφθονία σε συνήθη λαχανικά και φρούτα, όπως τα μήλα και τα κρεμμύδια, και σε ροφήματα από φυτά, όπως το τσάι, το κακάο και το κόκκινο κρασί) και τα φυτοοιστρογόνα (κυρίως ισοφλαβόνες και λιγνίνες), φαίνεται ότι παίζουν ωφέλιμο ρόλο στην υγεία.

6. Βασίστε τη διατροφή σας σε τρόφιμα πλούσια σε  πολύπλοκους υδατάνθρακες

Οι περισσότερες διατροφικές οδηγίες συνιστούν μια ημερήσια δίαιτα στην οποία τουλάχιστον το 55% των συνολικών προσλαμβανόμενων θερμίδων προέρχονται από υδατάνθρακες. Αυτό σημαίνει ότι περισσότερο από το μισό της ημερήσιας πρόσληψης τροφίμων πρέπει να αποτελείται από υδατανθρακούχα τρόφιμα, δηλαδή δημητριακά, όσπρια, φρούτα και λαχανικά. Η επιλογή ψωμιού, ζυμαρικών και άλλων δημητριακών ολικής άλεσης, μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών.

7. Πίνετε πολλά υγρά

Οι ενήλικες χρειάζονται τουλάχιστον 1.5 λίτρο υγρών την ημέρα ή 6-8 φλιτζάνια /ήμερα ;ή 1 ml νερού ανά θερμίδα που καταναλώνετε ή 30ml ανά κιλό βάρους, ακόμα περισσότερο αν κάνει ζέστη ή αν κάνουν σωματική δραστηριότητα. Το απλό νερό είναι καλή πηγή υγρών αλλά η ποικιλία μπορεί να είναι και ευχάριστη και υγιεινή. Εναλλακτικές πηγές υγρών είναι οι χυμοί, τα αναψυκτικά, το τσάι, ο καφές και το γάλα.

8. Λίπη με μέτρο

Τα λίπη αποτελούν μια έτοιμη πηγή ενέργειας και επιτρέπουν στο σώμα να απορροφήσει, διανείμει και αποθηκεύσει τις λιποδιαλυτές βιταμίνες A, D, E και K.

Το πολύ λίπος, ωστόσο, ειδικά το κορεσμένο λίπος, μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικές για την υγεία επιπτώσεις, όπως το υπέρβαρο και η υψηλή χοληστερόλη, και να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακής νόσου και κάποιων καρκίνων.

Ο περιορισμός του λίπους, ειδικά του κορεσμένου, στη δίαιτα –όχι όμως και ο πλήρης αποκλεισμός του– είναι η καλύτερη συμβουλή για μια υγιεινή διατροφή. Οι περισσότερες διατροφικές συστάσεις λένε ότι πρέπει λιγότερες από το 30% των ημερήσιων θερμίδων μας να προέρχονται από λίπος και λιγότερες από 10% από κορεσμένο λίπος.

9. Ισορροπήστε την πρόσληψη αλατιού

Για τους περισσότερους ανθρώπους, το υπερβάλλον νάτριο περνά κατευθείαν μέσα από το σώμα. Σε κάποιους όμως μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση. Η μείωση της ποσότητας του αλατιού σε αυτούς που είναι ευαίσθητοι στο αλάτι μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο υψηλής αρτηριακής πίεσης. Η σχέση μεταξύ πρόσληψης αλατιού και αρτηριακής πίεσης δεν είναι ακόμα ξεκάθαρη και οι άνθρωποι θα πρέπει να ζητούν τη συμβουλή του γιατρού και διαιτολόγου τους. Η συνιστάμενη δοσολογία είναι 6 γρ αλατιού την ημέρα νοουμένου δεν υπάρχουν προβλήματα υγείας που να προτείνουν περισσότερη μείωση.

10. Ξεκινήστε τώρα – και κάντε αλλαγές σταδιακά

Το να κάνετε αλλαγές σταδιακά, όπως το να τρώτε μια επιπλέον μερίδα φρούτων/λαχανικών την ημέρα, να μειώνετε το μέγεθος των μερίδων ή να ανεβαίνετε τις σκάλες αντί για το ασανσέρ, σημαίνει ότι οι αλλαγές θα διατηρηθούν πιο εύκολα.

Δρ Ελένη Π Ανδρέου, RDN

Πρόεδρος

Για τον

Σύνδεσμο Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρου