Ανακοίνωση του Συνδέσμου Διαιτολόγων Κύπρου για την Παγκόσμια Μέρα Τροφίμων - 16 Οκτωβρίου 2007

Ανακοίνωση του Συνδέσμου Διαιτολόγων Κύπρου
για την Παγκόσμια Μέρα Τροφίμων - 16 Οκτωβρίου 2007

Τον Οκτώβριο του 1980 η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ καθιέρωσε την 16η Οκτωβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής με κύριο στόχο τον περιορισμό της πείνας στον πλανήτη.

Το δικαίωμα για τροφή είναι το εγγενές δικαίωμα που έχει κάθε γυναίκα, άντρας, κορίτσι και αγόρι, όπου κι αν βρίσκονται σ' αυτό τον πλανήτη.Η επιλογή του τίτλου Το Δικαίωμα για Τροφή ως κεντρικό θέμα για την Παγκόσμια Ημέρα Τροφής δείχνει ότι η διεθνής κοινότητα αναγνωρίζει το σημαντικό ρόλο που παίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα στην εξάλειψη της πείνας και της φτώχιας και στην επίσπευση και ενδυνάμωση της υφιστάμενης διαδικασίας ανάπτυξης.Το δικαίωμα για τροφή είναι ένα παγκόσμιο δικαίωμα.  Σημαίνει ότι κάθε άτομο-άντρας, γυναίκα και παιδί, πρέπει να έχει πρόσβαση ανά πάσα στιγμή σε τροφή ή σε μέσο, για να προμηθευτεί την τροφή του η οποία πρέπει να είναι επαρκής σε ποιότητα, ποσότητα και ποικιλία για να ικανοποιεί τις ανάγκες του, να μην περιέχει βλαβερές ουσίες και να είναι αποδεκτή από τον πολιτισμό του.  Μόνο, όταν άτομα δεν έχουν την ικανότητα να ικανοποιούν τις ανάγκες τους για τροφή με τα δικά τους μέσα για λόγους που δεν μπορούν να ελέγξουν, όπως ηλικία, αναπηρία, οικονομικά προβλήματα, πείνα καταστροφή ή διάκριση, τότε δικαιούνται να παίρνουν τροφή απ' ευθείας από την πολιτεία.

Ο ορισμός αυτός Tο δικαίωμα για τροφή βασίζεται στην παραδοχή ότι η πείνα και ο υποσιτισμός δημιουργούνται, όχι μόνο λόγω έλλειψης τροφής, αλλά επίσης λόγω φτώχιας, οικονομικών προβλημάτων και έλλειψης μόρφωσης, φροντίδας υγείας, καθαρού νερού και συνθηκών υγιεινής διαβίωσης.  Αναγνωρίζεται επίσης η αρχή ότι όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα σχετίζονται και εξαρτώνται το ένα από το άλλο. Αυτό σημαίνει ότι το δικαίωμα για τροφή δεν μπορεί να εφαρμοστεί ανεξάρτητα από τα άλλα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως το δικαίωμα για μόρφωση, εργασία, υγεία, ελευθερία, συνάθροιση και συσχέτιση.

Το 1996 η Παγκόσμια Σύνοδος για Τροφή δεσμεύτηκε να μειώσει τον αριθμό πεινασμένων και υποσιτισμένων ατόμων στο ήμισυ μέχρι το 2015. Επίσης η Διακήρυξη της Χιλιετίας καθόρισε μία διάταξη βασισμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα για τη μείωση της πείνας.  Σήμερα, πολλοί διεθνείς οργανισμοί και υπηρεσίες ανάπτυξης, με πρώτους τον οργανισμό FAO  και άλλες υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών, αποτιμούν την επίδραση των δραστηριοτήτων τους στα ανθρώπινα δικαιώματα, προωθούν πολιτικές και σχέδια που έχουν θετική επίδραση στην υλοποίηση του δικαιώματος για τροφή και αποφεύγουν αυτά που θα μπορούσαν να επιδράσουν αρνητικά.  Επίσης υποστηρίζουν με πράξεις την υλοποίηση του δικαιώματος για τροφή σε παγκόσμιο επίπεδο.  Ο Οδηγός στο Δικαίωμα για Τροφή παρέχει τις συμφωνηθείσες αρχές και πρακτικές οδηγίες που χρειάζονται, ώστε να ληφθούν και να υλοποιηθούν συγκεκριμένα βήματα.  Δυστυχώς όμως, παρά την πρόοδο σε ορισμένους τομείς, 59 χρόνια μετά την Παγκόσμια Διακήρυξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το δικαίωμα για τροφή δεν έχει ικανοποιηθεί για 854 εκατομμύρια ανθρώπους.

Αυτό και αν είναι ειρωνεία

Ενώ στις αναπτυσσόμενες χώρες παρατηρείται το φαινόμενο της πείνας στις αναπτυγμένες παρατηρείται το αντίθετο. H παχυσαρκία, η οποία σήμερα αποτελεί μάστιγα στις αναπτυγμένες χώρες, όπως και το μικρό μας νησί, θεωρείται πλέον παθολογική και όχι φυσιολογική κατάσταση.  Η παχυσαρκία σχετίζεται με το διαβήτη, την αθηρωμάτωση, την υπέρταση, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, τη χολολιθίαση και κάποιες μορφές καρκίνου κ.α. Σήμερα η πείνα απειλεί περισσότερο από 800 εκατομμύρια ανθρώπων στον πλανήτη και ο υποσιτισμός , η διατροφική ανασφάλεια , οι άθλιες συνθήκες υγιεινής και ο περιορισμός της βιοποικιλότητας είναι τα κύρια χαρακτηριστικά των υπό ανάπτυξη χωρών. Αντίθετα στις αναπτυγμένες χώρες το πρόβλημα της παχυσαρκίας απειλεί την υγεία εκατομμυρίων πολιτών . Η παχυσαρκία στις μέρες μας προκαλείται από το χρόνιο συνδυασμό υπερκατανάλωσης ανθυγιεινών τροφίμων και έλλειψης φυσικής δραστηριότητας (άσκησης). Η ελλιπής ενημέρωση, η καθιστική ζωή και η ανθυγιεινή διατροφή οδηγούν στην παχυσαρκία ακόμη και τα άτομα που δεν καταναλώνουν υπερβολικά μεγάλες ποσότητες τροφής. 
Στις αναπτυσσόμενες χώρες: «Πρέπει να εξασφαλίσουμε το δικαίωμα σε κάθε αγόρι, κορίτσι, άντρα και γυναίκα να απολαμβάνει ικανοποιητική ποσότητα τροφής επί μονίμου βάσεως, διότι αυτό δεν είναι μόνο μία ηθική ανάγκη αλλά και μια επένδυση με τεράστιες οικονομικές αποδοχές: είναι η υλοποίηση ενός βασικού ανθρώπινου δικαιώματος».
Στις αναπτυγμένες χώρες θα πρέπει να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά μας από πολύ νωρίς να υιοθετήσουν τη σωστή διατροφή και άσκησης,  έτσι ώστε να τους γίνει τρόπος ζωής.

Για τον Σύνδεσμο Διαιτολόγων:
Χριστιάνα Φιλίππου Χαριδήμου
Κλινική και Αθλητική Διαιτολόγος 
Αντιπρόεδρος