Ημέρα υγείας του μαστού

Ανακοίνωση Συνδέσμου Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρου 
για την Ημέρα υγείας του μαστού  - 15 Οκτωβρίου 2011

Η σημασία της διατροφής στον καρκίνο του μαστού

Όπως έχει ανακοινώσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) το 1/3 των περιπτώσεων διαφόρων μορφών καρκίνου θα μπορούσε να προληφθεί με την διατροφή, ενώ το 30% από αυτούς έχουν συσχετιστεί με διάφορες διατροφικές συνήθειες. Όσο αφορά τον καρκίνο του μαστού υπάρχουν 1.1 εκατομμύρια νέα περιστατικά και 411,000 θανάτους κάθε χρόνο. Αυτό καθιστά τον καρκίνο του μαστού τον πιο συχνό γυναικείο καρκίνο στον κόσμο.

Η ισορροπημένη διατροφή με βάση την μεσογειακή πυραμίδα διατροφής μπορεί να βοηθήσει στην υγεία του μαστού. Παρόλο που καμιά μελέτη δεν έχει συσχετίσει συγκεκριμένα τρόφιμα με τον καρκίνο του μαστού, η σωστή και ισορροπημένη διατροφή βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου.

Σημαντικό ρόλο για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού είναι η διατήρηση υγιεινού βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα, ενώ η αύξηση σωματικού βάρους, αυξάνει τις πιθανότητες για εμφάνιση του. Ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), είναι ένας τρόπος για να μπορέσει εύκολα κάποιος να διαπιστώσει εάν το βάρος του κυμαίνεται εντός των φυσιολογικών ορίων. Ο ΔΜΣ υπολογίζεται με την διαίρεση του βάρους δια το ύψος στο τετράγωνό 
(ΔΜΣ= kg/m2). Εάν το αποτέλεσμα είναι μεταξύ 18.5-24.9 τότε το βάρος είναι φυσιολογικό.         

Η φυσική δραστηριότητα είναι σημαντική για την διατήρηση της υγεία μας. Η έλλειψη σωματικής άσκησης έχει αποδειχτεί ότι προκαλεί το 10-16% όλων των περιστατικών καρκίνου του μαστού. Η καθημερινή σωματική άσκηση μεταξύ 30-60 λεπτών βοηθά στην διατήρηση του φυσιολογικού βάρους, αλλά και στην μείωση του κινδύνου εμφάνισης του καρκίνου.

Η κατανάλωση 5 φρούτων και λαχανικών ημερησίως συστήνεται αφού προσφέρει βιταμίνες και ιχνοστοιχεία καθώς και φυτικές ίνες. Οι φυτικές ίνες αποτελούν το βρώσιμο τμήμα των φυτικών τροφίμων, οι οποίες δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ή να απορροφηθούν στο λεπτό έντερο και περνούν ανέπαφες στο παχύ έντερο. Τις βρίσκουμε στα ολοσίταρα δημητριακά, ψωμί, παξιμάδια, φρούτα και λαχανικά. Η συνιστάμενη δοσολογία φυτικών ινών στους ενήλικες είναι 20-35γρ την μέρα.

Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ έχει συνδεθεί σε μεγάλο βαθμό με τον καρκίνο του μαστού. Το αλκοόλ είναι πλούσιο σε θερμίδες και όταν καταναλώνεται χωρίς μέτρο επιβαρύνει τον ανθρώπινο οργανισμό. Η σύσταση ορίζει την κατανάλωση 1 μονάδας για τις γυναίκες ημερησίως και 2 για τους άνδρες. Μια μονάδα ισοδυναμεί με ένα μικρό ποτήρι κρασί ή 30ml του ποτού με υψηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ ή 1 μικρό ποτήρι μπύρα.

Η αύξηση του λίπους στην περιοχή της κοιλιάς αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Τα λίπη είναι σημαντικά σε μια ισορροπημένη δίαιτα εάν προέρχονται από σωστές πηγές. Σε μια ισορροπημένη διατροφή το ποσοστό λίπους πρέπει να αποτελεί το 25-30%.  Αυτό πρέπει να συμπεριλαμβάνει 10% πολυακόρεστα, 10% μονοακόρεστα και λιγότερο από 10% κορεσμένα.

Προσεκτική πρέπει να είναι η κατανάλωση του κρέατος, η οποία ναι μεν είναι καλή πηγή πρωτεΐνης, παράλληλα όμως είναι και ψηλή πηγή κορεμένων λιπαρών. Ιδιαίτερα το κόκκινο κρέας είναι ψηλότερο σε κορεσμένα λιπαρά από το κοτόπουλο, κουνέλι, γαλοπούλα και ψάρι. Η κατανάλωση του ψαριού τουλάχιστον 2 φορές την βδομάδα ως μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής είναι σημαντική, αφού είναι πλούσια σε ω3 λιπαρά οξέα όπως είναι η πέστροφα, ο σολομός, ο τόνος κτλ. Επίσης σημαντική είναι κατανάλωση του ελαιόλαδου, το οποίο είναι πλούσιο σε βιταμίνη Ε και μονοακόρεστα λιπαρά οξέα.

Οι αντιοξειδωτικές ουσίες είναι σημαντικό κομμάτι της διατροφής για την πρόληψη του καρκίνου. Η δράση τους σχετίζεται με το πως δρα το οξυγόνο μέσα στον οργανισμό. Όταν τα κύτταρα χρησιμοποιούν οξυγόνο, παράγουν τις ελεύθερες ρίζες. Αυτές οι ελεύθερες ρίζες μπορούν να βλάψουν τα κύτταρα και τους ιστούς του οργανισμού, καθώς και το DNA.  Οι αντιοξειδωτικές ουσίες που εξουδετερώνουν την δράση των ελευθέρων ριζών είναι η β- καροτίνη, βιταμίνη Γ , βιταμίνη Ε. Μερικά ένζυμα που περιέχουν ορισμένα ιχνοστοιχεία  όπως το σελήνιο, ο χαλκός, ο ψευδάργυρος, το μαγγάνιο δρουν σαν αντιοξειδωτικές ουσίες.

Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνός γυναικείος καρκίνος παγκοσμίως. Η πρόληψη του είναι σημαντική. Στην πρόληψη, εκτός από τον μαστογραφικό έλεγχο τον οποίο πρέπει να γίνεται συχνά, πρέπει επίσης να συμπεριλαμβάνεται και η σωστή και ισορροπημένη διατροφή μαζί με καθημερινή σωματική άσκηση, για την προστασία της υγείας του μαστού.

Για τον Σύνδεσμο Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρου:
Παναγιώτα Τσόκκου
Κλινική Διαιτολόγος